Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği (TKDCD) tarafından Antalya’da düzenlenen 18’inci Ulusal Kongre’de bir oturum gerçekleştiren Selçuk Üniversitesi Tıp fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kısmı’ndan Doç. Dr. Ömer Faruk Çiçek, ağız hijyeninin kalp kapak ameliyatlarına tesirini anlattı. Doç. Dr. Çiçek, sunumunda tedavi ettiği hadiselerden birine ilişkin çarpıcı bir fotoğraf paylaştı.
Ağız hijyeninde sınıfta kaldığımıza işaret eden Doç. Dr. Çiçek, “6 kişilik bir ailenin tamamı tıpkı diş fırçasını kullanıyor ve fırçanın ne vakit alındığını dahi hatırlamıyorlardı. Diğer bir olayımızda 12-13 tane çürük dişle hayatını sürdürüyordu. Bu nedenle ameliyat öncesi tüm dişleri çekilmek zorunda kalındı. Kapak ameliyatlarının büyük çoğunluğunda protez kapak takılıyor. Lakin ağız kaynaklı enfeksiyonlar hastayı yüksek riskli hale getiriyor. Yalnızca kalp kapak ameliyatları değil, diz protezi üzere bedende rastgele bir protezi bulunan herkesin ağız hijyeni ve diş bakımına çok dikkat etmesi gerekiyor. Ağız florasındaki bakteriler kan yolu ile protezlere yapışabiliyor ve bu da protezlerin enfekte olmasına ve çok tehlikeli tablolara yol açıyor” dedi.
Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği (TKDCD) tarafından 21-24 Kasım tarihleri ortasında Antalya’da düzenlenen 18’inci Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Ulusal Kongresi’nde gerçekleştirilen bilimsel oturumlardan biri de kalp kapak hastalıklarının tedavisinde enfeksiyon riskleri ile ilgiliydi. Sunumu gerçekleştiren Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kısmı’ndan Doç. Dr. Ömer Faruk Çiçek, ağız hijyeninin kalp kapak ameliyatlarına tesirini anlattı. Doç. Dr. Çiçek’in sunumu sırasında tedavi ettiği hadiselerden birine ilişkin çarpıcı bir fotoğraf paylaştı. Çok kıymetli açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Çiçek, ağız hijyeninde sınıfta kaldığımıza işaret etti.
Fotoğrafın kıssasını de anlatan Çiçek, “Bir diş fırçası var, bu 6 kişilik bir ailenin. Hepsi ortak kullanıyordu bu diş fırçasını ve ne vakit değiştirdiklerini dahi hatırlamıyorlardı. Sahiden o kadar berbat görünüyordu ki. Burada ağız hijyeninden bahsetmek mümkün değil. Maalesef sıhhat okuryazarlığımız çok düşük düzeyde” dedi.
“14 dişi birden çekilen, 60’ına gelip diş fırçalamayı bilmeyen hastalarım oldu”
Başka bir hastasının da ameliyat hazırlıkları sırasında tam 14 dişinin çekildiğini anlatan Doç. Dr. Çiçek, “Kalp kapak ameliyatına almak için 2 ay beklemek zorunda kaldık. Zira onda da ağız hijyeni çok berbattı. Toplam 14 dişi çekilmek zorunda kalındı. Öbür dişlerinin hepsine tedavi uygulandı. Hasta da şaşırdı, bu kadar çürük dişle yaşıyormuş yıllardır. ‘Bugüne kadar hiç dişlerimi fırçalamadım’ diyen hastalar gördüm. Hayatında diş fırçalamadığını belirten 50-60 yaşında bir beşere diş nasıl fırçalanır göstermek durumunda kaldığımız olaylar da oldu” diye konuştu.
Ağız florasında milyonlarca bakterinin bulunduğunu ve bilhassa ağız mukozasının delindiği süreçlerde, diş etine yapılan teşebbüsler, implant süreçleri ve diş çekimi süreçlerinde maalesef çok önemli ‘bakteriyemi’ denilen kana mikrop karışması durumunun ortaya çıkabildiğini anlatan Doç. Dr. Çiçek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunun tahlili çok kolay. Ağız hijyenine daima dikkat etmek. Ağız florasında olağanda olan bakteriler streptokok dediğimiz bir cins. Ağız florasının yüzde 40 ila 60’ını oluşturuyor. Bu bakteriler diş fırçalama sırasında dahi bir ölçü kana karışıyor. Fakat bağışıklık sistemimiz güçlü olduğu için, bedenimizde da rastgele bir protez yoksa rastgele bir sorun yaşamıyoruz.”
“Mikroplar ağız mukozasından kana karışıyor”
Kalp ameliyatlarının değerli bir kısmını oluşturan kalp kapak protezi ve kalp kapak tamiratı hastalarında, kalbin içerisine yabancı bir protez gereci konulduğuna da dikkat çeken Doç. Dr. Çiçek, ağız hijyeninin bu hastalarda hayati ehemmiyet kazandığına işaret ederek şunları söyledi:
“Özellikle bu tip hastaların çok dikkatli olması gerekiyor. Zira bu hastalarda yapılacak rastgele bir süreç, örneğin dental bir süreç ya da ağız mukozasına uygulanacak bir süreç, kana çok önemli ölçüde bakteri karışmasına sebep olabilir. Bedeninde protez olan insanlarda çok tehlikeli olabiliyor. Zira kana karışmış olan mikroplar proteze yapışabiliyor ve protez kapak endokarditi dediğimiz çok ağır sonuçları olan bir hastalığa neden olabiliyor. Kalp kapak ameliyatı ya da tamir yapılacak hastaları kesinlikle ameliyattan evvel diş tabibine yönlendiriyoruz. Örneğin ağzında 4-5 tane çürüğü olan, diş eti bakımı epeyce makûs olan bir hastaya protez takarsak o hasta artık yüksek risk kümesine giriyor. Hasebiyle biz öncelikle ağız sorununu çözmek istiyoruz. Aslında kapak ameliyatlarının büyük bir kısmı acil olmayan, elektif (planlı) ameliyatlar ve vaktimiz de oluyor bu tedaviler için.”
Diz protezi olanlar için de tehlikeli
Sadece kapak ameliyatları değil diğer süreçler açısından da ağız hijyeninin çok kıymetli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Çiçek, “Örneğin kalp kapağını değiştirdiğiniz bir hastaya girişimsel bir süreç olan bronkoskopi, endoskopi ya da kolonoskopi yapılacaksa, onlarda da tıpkı riskler var ve antibiyotik rejimleri daha farklı olabiliyor, o bölgelerin floraları daha farklı olduğu için. Yalnızca kalp açısından değil, protez içeren pek çok tedavide bu riskleri geçerli. Diz protezlerinde yahut beyinde ya da bedenin başka bölgelerinde protezi olan hastalarda ağız hijyeninin bozuk olmasından kaynaklı enfeksiyonlar gelişebiliyor. O nedenle bedeninde kalp başta olmak üzere başka organlarında protezi olan hastaların ağız diş bakımına çok dikkat etmesi gerekiyor. Bu bahisle ilgili hassas olmalarını ve kesinlikle kendilerini ameliyat edecek tabiplerine süreç öncesi başvurarak tekliflerini almalarını tavsiye ediyoruz” diyerek kelamlarını noktaladı.