Yıldız Teknik Üniversitesi akademisyenlerinden Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Kısmı’ndan Prof. Dr. Tülay Yıldırım ile Harita Mühendisliği Kısmı’ndan Doç. Dr. Anime Melis Uzar tarafından yürütülen projeler, afet sonrası bilgi tabanını sağlamlaştırmayı amaçlıyor.
BÜYÜK ZELZELELERİN EVVELDEN İDDİA EDİLEBİLMESİNE ODAKLANILACAK
DHA’nın haberine nazaran proje YTÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülay Yıldırım tarafından yürütülüyor. Üretken yapay zeka modelleri kullanılan ‘Sismokaos: Büyük Sarsıntılardan Evvel ve Sonra Türkiye’deki Farklı Fay Zonlarındaki Sismik Aktivitelerin Kaotik Davranışının Tahlili, Güç ve Gerilim Transferinin İncelenmesi ve Yapay Zeka Modelleri ile Risk Tahmini’ başlıklı projede; büyük zelzelelerin habercisi olabilecek işaretlerin, sarsıntıların kaotik tabiatı gözetilerek tahlil edilmesi ve büyük bir zelzelenin meydana gelme vaktine dair yapılan öngörülerin, yapay zekâ modelleri kullanılarak dar bir vakit aralığına çekilmesi amaçlanıyor.
Sismik aktivitelerin kaotik davranışının büyük zelzelelerle bağlantısının araştırılacağı projede, büyük zelzelelerin aynı/farklı fay zonlarında muhtemel güç ve gerilim transferi ve sarsıntının meydana gelebileceği zonlarda mümkün büyük sarsıntıların zamansal risk varsayımı üzerine odaklanılacak. Çalışma kapsamında, Türkiye’de büyük zelzelelerin yaşandığı farklı fay zonları temel alınarak bu fay zonlarının sismik aktivite kayıtlarını içeren bilgi setleri kullanılacak.
Bu çalışmayla, Türkiye’de sismik aktivitelerin kaotik davranışları ve bunların depremselliğe tesirleri üzerine çok kapsamlı bir araştırma yapılırken büyük sarsıntıların evvelce varsayım edilmesi için yeni bir yaklaşım da sunulmuş olacak. Projeden elde edilecek sonuçlarla Türkiye’deki fay sınırlarındaki güç ve gerilim birikiminin daha yeterli anlaşılması ve risk kestirimleri yapılması mümkün olacak.
İSTANBUL’DAKİ YERLEŞİM YERLERİ BAZ ALINDI
YTÜ Harita Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Anime Melis Uzar tarafından yürütülen ‘Üretken Yapay Zeka Modellerinin Mümkün İstanbul Zelzelesinde Hasar Tespitinde Kullanılması ve Coğrafik Bilgi Sistemlerine Entegrasyonu ile Afet Sonrası Faaliyet Planlaması İçin Bilgilerin Oluşturulması’ isimli projede çalışma alanı olarak İstanbul’daki yerleşim bölgesi baz alınıyor. Proje kapsamında, üretken yapay zeka modelleri kullanılarak yol, liman ve havalimanı pisti ulaşım ağlarına yönelik farklı düzeylerde yapay yıkım ve taşkın imajları üretilerek hasar haritaları oluşturulacak.
Pleidas ve SPOT uydu manzaralarının yanı sıra ülkemizin data bağımsızlığının sağlanabilmesi için IMECE ve Göktürk-1 uydu manzaralarının kullanılacağı projede, yıkım haritaları ve ulaşım ağları, her bir binada yaşayan insan sayısı verisiyle birleştirilerek yerleşim bölgeleri ve ulaşım ağlarına ilişkin yıkım haritalarının, ulaşım ağı tahlilinin ve nüfus bilgisinin Coğrafik Bilgi Sistemleri (CBS) entegrasyonuyla arama-kurtarma ve insanî yardım faaliyetlerinde kullanılabilecek bir altlık bilgi oluşturulacak.
Bu sayede afet sonrasında hasar tespitinin otomatik yapılması, arama-kurtarma ve insanî yardım faaliyetlerinin organize edilmesi, insan gücü ve lojistik kaynaklarının faal kullanımını sağlayacak bir sistem oluşturulacak. Geliştirilecek olan modeller, İstanbul özelinde eğitilecek olmasına karşın, bu modeller ülkemizin diğer bir yerinde gerçekleşebilecek muhtemel sarsıntıların akabinde elde edilecek uydu manzaralarında de kullanılabilecek. Hasebiyle, proje kapsamında üretilecek olan modellerin transfer edilebilir ve genelleştirilebilir olması sağlanacaktır.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)