Belçika hükümeti, İran’daki mevcut güvenlik durumunun berbatlaşması ve artan keyfi gözaltı riski nedeniyle vatandaşlarını, İran’ı mümkün olan en kısa müddette terk etmeye çağırdı. Hükümet, Belçika’nın Tahran Büyükelçiliği’nin tutuklanan yahut gözaltına alınan vatandaşlarına gereğince konsolosluk müdafaası sağlayamayacağını bildirdi.
Geçen hafta Belçika Anayasa Mahkemesi’nin, İran ile mahkumların değişimine müsaade veren muahedeyi askıya almasının akabinde, Belçikalı sivil toplum kuruluşu çalışanı Olivier Vandecasteele, Tahran’da 28 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı.
Belçika Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, yalnızca Belçikalı turistler değil, ikili vatandaşlığa sahip şahısların bile İran’da garanti altında olmadıkları vurgulandı. Bütün Belçika vatandaşlarının önemli bir tutuklanma, keyfi gözaltı ve adil yargılanma riski altında bulunduğuna işaret edilen açıklamada, “Tutuklanma yahut gözaltı durumunda, temel haklara hürmet ve olaya karışanların güvenliği garanti edilmez” denildi.
İran’ın, ikili vatandaşlığı tanımadığı anımsatılan bakanlık açıklamasında, Belçika’nın Tahran Büyükelçiliği’nin de, tutuklanan yahut gözaltına alınan vatandaşlara konsolosluk muhafazası sağlama kapasitesinin hayli hudutlu olduğuna dikkat çekildi.
Belçika hükümetine nazaran, diplomatik temsilciliklerin, İran’daki yargılamalarda duruşmalara katılma garantisi yok ve tutuklunun kendi seçtiği bir avukata erişmesine de müsaade verilmiyor. Belçika hükümeti, bu nedenle vatandaşlarından, İran’ı acilen terk etmelerini istedi.
İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini isimli genç bayanın, başörtüsünü düzgün takmadığı gerekçesiyle tutuklanıp, gözaltında öldürülmesinin akabinde başlayan protestolar haftalardır devam ediyor.
Tahran idaresi, “kışkırtıcılık” suçlamasıyla çok sayıda Avrupa ülkesi vatandaşının gözaltına alındığını açıklamıştı. Belçika hükümeti, İran’da tutuklu bulunan vatandaşlarının kurtarılması hedefiyle Tahran idaresi ile mahkumların iadesi muahedesini imzaladı.
Anlaşma, terörizm suçlamasıyla Belçika’da 20 yıl mahpusa mahkum edilen İranlı diplomat Assadollah Asadi‘nin Tahran’a iadesini öngörüyordu. Belçika, Asadi’ye karşılık İran’da tutuklanan Belçikalı yardım vazifelisi Olivier Vandecasteele’nin iadesini istiyordu.
Ancak geçen hafta İranlı rejim muhaliflerinin avukatlarının başvurusu üzerine Belçika Anayasa Mahkemesi, mahkum değişimine müsaade veren muahedeyi askıya aldı. Bu karardan 2 gün sonra Belçikalı STK çalışanı Vandecasteele, İran tarafından 28 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.